Czym są zaburzenia odżywiania i jakie są ich przyczyny?

Zaburzenia odżywiania, takie jak anoreksja, bulimia, czy ortoreksja mają podłoże psychiczne i polegają na kompulsywnych zachowaniach w obszarze żywienia. Osoby cierpiące na te schorzenia mają niskie poczucie własnej wartości, skłonności do depresji, czy lęki, które przenoszą na kontrolę swojego sposobu żywienia.

Anoreksja

Anoreksja definiowana jest jako jadłowstręt, który idzie w parze z kontrolowaniem ilości przyjmowanych kalorii, ograniczaniem spożywania jedzenia, czy nadmiernymi ćwiczeniami fizycznymi. Osoba chora na anoreksję jest bardzo chuda, co wydawałoby się łatwe do zaobserwowania. Jednak w początkowych stadiach choroby może ukrywać swoją sylwetkę pod zbyt dużymi ciuchami.

Bulimia

Bulimia powszechnie znana jest jako zaburzenie charakteryzujące się epizodami obżarstwa, poprzedzającymi wymioty. Pomiędzy występującymi epizodami, osoba chora na bulimię, podobnie jak w przypadku anoreksji, głodzi się, liczy kalorie i ćwiczy, by chudnąć. Po zjedzeniu bardzo dużej ilości pożywienia najczęściej wysokokalorycznego, osobę chorą ogarniają wielkie wyrzuty sumienia, a także obrzydzenie i wstręt, które prowadzą do wymiotów. Jeżeli jednak wymioty nie są skuteczne, bulimicy wymuszają wypróżnianie środkami przeczyszczającymi.

Ortoreksja

Stosunkowo nowym zaburzeniem, bo opisanym naukowo dopiero w 1997 roku, jest ortoreksja, czyli obsesja na punkcie zdrowego odżywiania. Podobnie, jak w przypadku pozostałych zaburzeń, osoba chora poświęca całą swoją uwagę planowaniu posiłków, kontrolowaniu spożywanego jedzenia, wymyślaniu coraz to nowych zasad, do których musi się stosować.

Niebezpieczna utrata kontroli

W przypadku wszystkich zaburzeń odżywiania podobne lęki wywołuje utrata kontroli nad jedzeniem. Dlatego osoby chore są chętne do przygotowywania jedzenia, jedzą w samotności, czy unikają towarzyskich wyjść, czy wyjazdów. Z tego też względu rozwój choroby zajmuje wszystkie sfery życia, powoduje wycofanie, zamknięcie w sobie, depresje. Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania odrzucają inne sfery życia na rzecz samokontroli w kwestii jedzenia.

Większość prowadzonych statystyk wskazuje na to, że na choroby związane z zaburzeniem odżywiania cierpią w 90% kobiety. Znaczące grono to dziewczyny znajdujące się w okresie dojrzewania, a także kobiety przed 30. rokiem życia.

Przyczyny zaburzeń odżywiania

Zaburzenia odżywiania uznaje się za współczesne choroby cywilizacyjne. Obwiniane za to są głównie media i show-biznes, które promują chudość. Za ideał piękna i synonim atrakcyjności w tych środowiskach uznaje się kobietę szczupłą. Taki wizerunek kojarzy się z powodzeniem wśród mężczyzn, osiąganiem sukcesów w pracy i szczęściem. Ze względów presji społecznej narażone na zaburzenia odżywiania są osoby młode, w wieku dojrzewania, które są w trakcie procesu dorastania. Wówczas ich sylwetka ulega zmianie, podobnie jak kształtuje się charakter i psychika. Lekarstwem na nastoletnią burzę hormonów, gdy wszystko (budowa ciała, emocje) wymyka się spod kontroli, może być panowanie nad odżywianiem. Nastolatki  mogą w ten sposób zatrzymać miesiączkowanie, przybieranie na wadze i tym samym etap przejścia z dziewczynki na kobietę.

Presja społeczeństwa a uwarunkowania psychiczne

Poza przyczynami wynikającymi z presji społeczeństwa, dużą rolę odgrywają tu uwarunkowania psychiczne. Nie wszystkie diety muszą przecież kończyć się chorobą. Niebezpieczeństwo pojawia się w momencie, w którym osoba staje się uzależniona od kontrolowania swojej wagi i spożywanego jedzenia. Może to być skutkiem wcześniejszych konfliktów wewnętrznych, przeniesieniem lęków dotyczących niskiego poczucia własnej wartości, traumatycznych przeżyć, samotności, trudnej sytuacji w domu itp. Narażone na zaburzenia odżywiania są też osoby o typie osobowości obsesyjno-kompulsywnej i perfekcjoniści. Poczucie kontroli nad własnym ciałem na poziomie świadomości może przynieść cierpiącej osobie krótkie poczucie ukojenia.

W następnym artykule odpowiemy na wszystkie pytania dotyczące leczenia zaburzeń odżywiania, a także tego, jakie mogą być tragiczne skutki dla zdrowia osób chorych na bulimię, anoreksję i ortoreksję.